W październiku tego roku przypada jubileusz 35 lecia istnienia Polskiego Towarzystwa Szkolnego „Oświata” w Berlinie. W związku z tym chcielibyśmy opowiedzieć Państwu kilka historii o naszym Towarzystwie. Zaprosimy do tych opowieści najważniejsze dla nas osoby. Bo to właśnie ludzie tworzyli i nadal tworzą Oświatę. Zacznijmy jednak od historii, która sięga znacznie dalej niż 1989 rok.

Berlińska „Oświata” zalicza się do najstarszych organizacji polonijnych w Niemczech. Historia Towarzystwa sięga XIX wieku. Już w roku 1881 z inicjatywy A. Chłapowskiego założono Towarzystwo Szkolne Polaków pod wezwaniem św. Stanisława, które po wielu zmianach organizacyjnych zostało w 1896 roku przekształcone w istniejące do dziś Towarzystwo Szkolne „Oświata”.

Pierwszym prezesem Towarzystwa był Władysław Berhan, berliński krawiec cieszący się dużym poważaniem wśród Polonii. Polskie Towarzystwo Szkolne „Oświata” działało nieprzerwanie do września 1939 roku. Druga wojna światowa i następne dziesięciolecia – to czas zawieszenia działalności „Oświaty”.

 Do 1987 roku nie było w Berlinie poważnych prób wznowienia polskiego szkolnictwa. Dopiero duża fala emigracji na początku lat osiemdziesiątych zainspirowała członków zarządu berlińskiego oddziału Związku Polaków w Niemczech do podjęcia starań o reaktywowanie nauki języka polskiego w Berlinie.

Motorem tej akcji był Wojciech Soczówka, azylant z Polski, który znalazł się w Berlinie pod koniec lat siedemdziesiątych. W lutym 1987 roku zamieścił w dwóch niemieckich dziennikach ogłoszenie o treści „Polnisches Gymnasium sucht qualifizierte Kräfte” (Polskie gimnazjum poszukuje wykwalifikowanej kadry). Ogłoszenie to mimo, że było absolutnym blefem, spełniło swoje zadanie. Wojciech Soczówka stał się posiadaczem blisko 30 adresów i telefonów potencjalnych pedagogów.

Berliński Związek Polaków w Niemczech ze swoim ówczesnym przewodniczącym Zygmuntem Wesołowskim, braćmi Stefanem i Zbigniewem Baczewskimi, Haliną Rometzki, Edwardem Dudkiewiczem rozpoczął trudną batalię o reaktywowanie „Oświaty”. Pomocą organizacyjną służył Wydział Konsularny Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie Zachodnim z jej ówczesnym szefem Jerzym Zbitowskim.

 21.04.1988 roku dochodzi do pierwszego po wojnie spotkania delegacji Polonii berlińskiej z ówczesnym inspektorem szkolnym dzielnicy Tempelhof Klausem Wowereitem – późniejszym burmistrzem Berlina. Tematem spotkania była sprawa bezpłatnego korzystania z pomieszczeń lekcyjnych jednej ze szkół w tej dzielnicy. 16 sierpnia 1988 roku na adres Wojciecha Soczówki wpłynęło pismo potwierdzające przydział tych pomieszczeń.

 Pierwsze uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego odbyło się 11 października 1988 roku.

 24.02.1989 roku odbyło się pierwsze Walne Zgromadzenie Członków Polskiego Towarzystwa Szkolnego „Oświata” w Berlinie, na którym uchwalono i przyjęto statut organizacji oraz wybrano pierwszy zarząd w składzie:

        Przewodniczący – Wiesław Żabko

        Z-ca Przew. – Marianna Drużycka

        Sekretarz – Wojciech Soczówka

        Skarbnik – Elżbieta Rusińska

        Przewodnicząca Rady Pedagogicznej – Barbara Krajewska

 W czerwcu 1989 roku rozdano pierwsze, wzorowane na przedwojennym oryginale, świadectwa ukończenia roku szkolnego 1988/1989, które otrzymało 22 uczniów.

 

20 października 1989 roku Polskie Towarzystwo Szkolne „Oświata” zostało zarejestrowane przez sąd w dzielnicy Charlottenburg. Datę tę uważa się za formalne zakończenie procesu reaktywacji Polskiego Towarzystwa Szkolnego „Oświata” w Berlinie Zachodnim.

Od tamtej pory Towarzystwo działa nieprzerwanie, pielęgnując pośród Polonii polską kulturę, język i tradycje. Zadaniem statutowym „Oświaty” jest nauczanie języka polskiego dzieci i młodzież oraz organizowanie wszelkiego rodzaju imprez oświatowo-kulturalnych. Z naszej oferty korzystają uczniowie w wieku od pięciu do osiemnastu lat.