V Międzynarodowy Konkurs Literacki, „Młodzież pisze wiersze”
Berlin 2017 – Werdykt Jury

Drogie dzieci, szanowna młodzieży,

serdecznie dziękujemy Wam za udział w ogłoszonym przez nas konkursie literackim.
W tym roku  zgłosiło się 141 uczniów z Niemiec, Polski i Luksemburga.
Posiedzenia jury były pełne emocji i wzruszeń, szczerego śmiechu i poważnej zadumy. Cieszymy się bardzo, że interesujecie się naszym konkursem. Dziękujemy Waszym nauczycielom i opiekunom za zaangażowanie i motywację. Już dziś zachęcamy Was do udziału w szóstej edycji naszego konkursu: „Młodzież pisze wiersze 2018”.

A oto zwycięzcy tegorocznego konkursu:

Kategoria Ia:
wiersz autorski w języku polskim nadesłany przez młodzież mieszkającą poza granicami Polski, do lat 14

I miejsce
Aleksandra Wolszczak, 12, Luksemburg, „Świnka i pingwinek”

Pod lekkim i zabawnym płaszczykiem dziecięcej wyobraźni i humoru autorka przekazała głębszą treść dotyczącą aktualnych problemów społecznych. Wiersz napisany w formie klasycznej, wierszowanej bajki zawiera poważne przesłanie odnośnie tolerancji, przyjaźni i równości jako pozytywnych wartości we współczesnym świecie.

II miejsce
Maja Kwaśny, 14, Luksemburg, „***”

Brawa za odwagę! Autorka w formie dialogu z utartymi, niekiedy brutalnymi schematami społecznego myślenia, zmaga się ze skomplikowanym tematem różnych przejawów miłości między ludźmi. Zachowując indywidualne, można by rzec niewinne podejście: „Każda miłość piękna – każda jednakowa”, ma odwagę mówić o najbardziej intymnych sferach życia, zadawać niewygodne pytania.

III miejsce ex aequo
Oliwia Pawlaczek, 12, Berlin, „Dokąd jedziemy”

III miejsce ex aequo
Barbara Plebanowicz, 12, Luksemburg, „Ambaras“

Dlaczego ex aequo? Obydwa wiersze, choć tak różne w treści i w formie, zasłużyły na nagrodę. „Dokąd jedziemy” to aforyzm – filozoficzna refleksja o życiu. Zaskakuje zwięzłością, precyzją słów, poetycką wrażliwością. Wiersz „Ambaras” w zabawny i dowcipny sposób przekazuje za pomocą wierszowanej opowiastki o słoniu i mrówce sens znanego przysłowia: ”Bo w tym cały jest ambaras, żeby dwoje chciało naraz”.

Wyróżnienie
Klara Karpiński, 9, Kolonia, „Mój piesek Jaga”

Jest to urokliwy, ”z życia wzięty”, poetycki obrazek przyjaźni z psem. Nic dodać, nic ująć. Rośnie nam jak drożdżówka utalentowana poetka. Niech tylko dalej pisze wiersze.

Kategoria Ib:
wiersz autorski w języku polskim nadesłany przez młodzież mieszkającą poza granicami Polski, do lat 19

I miejsce
Weronika Brzezińska, 17, Frankfurt nad Menem „Dzikie maki”

Wiersz nagrodzony jednogłośnie za piękną, elegancką polszczyznę, melodyjność i poetycką, metaforyczną formę a także za uniwersalne, nieobarczone patosem, podejście do tematu ojczyzny: „ojczyzna to miejsce, gdzie się dobrze czujemy”. Wrażliwości estetycznej dorównuje wrażliwość emocjonalna: naturalna rytmika, powściągliwość, opanowanie i łagodność.

II miejsce
Julia Kilali, 16, Kolonia, „Dwie boginie”

Autorka wiersza w przemyślany sposób buduje dwoisty obraz kobiety w odwołaniu do antycznej mitologii. W każdej kobiecie drzemią dwie boginie, które ze sobą rywalizują. Imponuje mądrość w myśleniu o kobiecie i refleksyjność podszyta niepewnością, wyczuwalną w pytaniu- refrenie, który jest przewodnim motywem tego wiersza: ”Ciągła rywalizacja?”

III miejsce
Karolina Sytniewska, 17, Kolonia,  „Leń”

O niektórych ciemniejszych stronach ludzkiej natury, o takiej wadzie jak lenistwo, można mówić lekko i zabawnie dobierając trafne lub tworząc nowe sformułowania, jak chociażby:   „jest tyle rzeczy do niechcenia”. Można też w formie dobrze zbudowanego, rymowanego wiersza przekazać własny sposób radzenia sobie z taką wadą, używając zaskakującej pointy.

Nagroda specjalna
Hubert Kłaczko, 18, Kolonia, „Epitafium po śmierci Zbigniewa Wodeckiego”

Dlaczego nagroda specjalna? Tę nagrodę jury przyznało jednogłośnie za wyjątkowo trafne
i głębokie oddanie w wierszu na okoliczność śmierci Zbigniewa Wodeckiego atmosfery w Polsce, zwłaszcza w Krakowie, gdzie został pochowany. Ech, drogi Hubercie, potrafiłeś z ciepłym sercem stworzyć obraz poetycki „ fotografię, tamtych dni”. Dziękujemy ci za ten emocjonalny dokument pełen autentycznego wzruszenia.

Kategoria Ic:
wiersz autorski w języku polskim nadesłany przez młodzież mieszkającą w Polsce, do lat 14

I miejsce
Wiktoria Łuć, 12, Lublin, „List do mamy”
Jest to wiersz wyjątkowy, szczery i prawdziwy, oparty na doświadczeniach dziecka przeżywającego słabość matki. Trzeba być dojrzałym jak na swój wiek i odważnym, by wprost, aczkolwiek z mieszanymi uczuciami niepokoju i czułości, spojrzeć na siebie z zewnątrz i unikając zbędnego tragizmu i patosu, tworzyć słowo po słowie wiersz z nadzieją.

II miejsce
Paulina Anna Sobczak, 11, Międzyrzec Podlaski, „Przepis na dobrego człowieka”

Wiersz nagrodzony za optymistyczną i budującą wymowę, za szacunek dla przeszłości i tradycji dziedziczonej z pokolenia na pokolenie. „Stary babciny zeszyt (…) to nie są bzdury” lecz cenne źródło wiedzy i poszukiwanych wartości etycznych. Można więc za pomocą prostej formy przepisu opowiedzieć wierszem o ważnych sprawach ludzkich, o tym, co zawiera w sobie pojęcie „ dobry człowiek” w przeszłości i w obecnych czasach. Twórczy, oryginalny pomysł nie tylko dla kucharek zbierających receptury.

III miejsce ex aequo
Anna Skoczylas, 13, Węgrzce Wielkie, „Leśna plotka”

III miejsce ex aequo
Pola Ciunel, 11, Warszawa, „W ogrodzie mojej wyobraźni jestem…”

Dlaczego ex aequo? Są to dwa odmienne wiersze jednak równie wartościowe. Już tytuł „W ogrodzie mojej wyobraźni jestem…” doskonale zapowiada subiektywną perspektywę wyobrażonego świata, w którym„ja liryczne” mówi o odkrywaniu siebie w procesie utożsamienia się z osobliwościami letniej przyrody. Rytmicznie, konsekwentnie powtarzane refreny wersów oddają płynność i zmienność typową w otaczającej nas naturze.
„ Leśna plotka” jest pouczającą, dowcipną, satyryczną bajką z morałem, która mówi o oddziaływaniu plotki w społeczeństwie. Pełna humoru, lekkości rymowana, wierszowana opowiastka ze świata zwierząt obrazuje, jak u dobrych klasyków pióra, ludzkie przywary i przed nimi przestrzega „najgoręcej”.

Kategoria Id:
wiersz autorski w języku polskim nadesłany przez młodzież mieszkającą w Polsce, do lat 19

I miejsce
Hubert Kret, 17, Kraków, „Starość”

Piękny, dojrzały, mądry wiersz o przemijaniu, ujęty w ciekawą, precyzyjnie skonstruowaną formę filmowej stop-klatki. Krótkie, lapidarne a jednocześnie głębokie obrazy w przejmujący sposób nakreślają psychologiczny portret starszej osoby u schyłku życia. Autor z empatią i powagą oddaje złożoność ludzkiej egzystencji. Panie i Panowie! Czapki z głowy! Wiersz podziwu godny!

II miejsce
Andrzej Jagiełłowicz, 18, Warszawa, „Kolacja”

Uwaga!!! Poezja w najczystszej formie. Urzeka magią poetyckich obrazów otaczającej nas natury i tajemniczych czynności zmierzających do przygotowania tytułowej „Kolacji”.  To podszept wyobraźni, zaproszenie do nieuchwytnego i kruchego świata intymnych marzeń, świata duchowości, stąd subtelna prośba wyrażona w zakończeniu wiersza: „… ostrożnie stawiaj stopy po moich marzeniach…”  Ach, chciałoby się uczestniczyć w takiej kolacji!  Czekamy na dalsze wiersze!

III miejsce
Julia Gałaman, 16, Łódź, „Weź się lepiej zabij”

Poruszający, głęboko osadzony w dzisiejszej rzeczywistości wiersz, prowokujący do przemyślenia ważnych i poważnych spraw moralno – obyczajowych ze sfery tematów tabu. Autorka odważnie wkłada przysłowiowy kij w mrowisko, stawiając bez ogródek serię trudnych, bynajmniej nie retorycznych pytań, aby zmusić czytelnika do zastanowienia się i  wpłynąć na zrewidowanie społecznych poglądów na niewygodne tematy.

Kategoria IIa:
autorskie tłumaczenie ulubionego wiersza polskiego na język niemiecki, do lat 14

I miejsce
Julia Karwacka, 10, Düren, „Von Greg, dem Schummler und seiner Tante“
Oryginał: Julian Tuwim, „O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci”

Tłumaczenie uznane jednogłośnie za najlepsze w tej kategorii. Wiersz faworyt. Autorka doskonale, z właściwym dla oryginału poczuciem humoru, rytmiką wiersza i zachowaniem rymów, przenosi tłumaczenie na grunt niemieckiej rzeczywistości społecznej, w której się wychowała. Brawo za sztukę przekładu i dobór tekstu do swojego wieku, umiejętności i doświadczeń.

II miejsce
Michelle Schiffel, 10, Düren, „Die Fliege“
Oryginał: Jan Brzechwa, „Mucha”

W porównaniu do tłumaczeń popularnego wiersza Jana Brzechwy „Mucha”, nadesłanych
do minionych edycji naszego konkursu, właśnie to tłumaczenie jury jednogłośnie uznało za najlepsze. Tłumacząca świetnie zachowała rytm, rymy i poczucie humoru autora. Dzięki swoim zdolnościom przekładowym nie zgubiła niczego, co ważne dla oryginału.

III miejsce
Antonia Frickenstein, 10, Berlin, „Staub”
Oryginał: Joanna Kulmowa, „Kurz”

Wiersz przetłumaczony został poprawnie i wiernie, choć bez zachowania rymów. Autorka trafnie odzwierciedla estetyczną warstwę oryginału, czyli jej poetycką obrazowość i malarskość.

Wyróżnienie
Nadine Thornhauser, 11, Berlin, „Sonntag”
Oryginał: Agnieszka Suchowierska, „Niedziela”

Wyróżnienie
Majka Wyczisk, 9, Berlin, „Die Lampe von der Cousine Magdalena“
Oryginał: Rafał Lasota, „Lampa kuzynki Magdaleny”

Obydwa tłumaczenia w tej kategorii wyróżniamy za zgodność z oryginałem i zachęcamy do udziału w kolejnych edycjach naszego konkursu.

Kategoria IIb:
autorskie tłumaczenie ulubionego wiersza polskiego na język niemiecki, do lat 19

I miejsce
Natalia Cisowska, 18, Kraków, „Das ist wohl alles…“
Oryginał: Stanisław Grochowiak, „To chyba wszystko…”

Bardzo dobre tłumaczenie. Autorka z wyczuciem potrafiła przekazać stylizację wiersza na utwór epoki romantyzmu, oddała jego klimat i nastrój, jednocześnie zachowując jego rytm, rymy i ironiczną formę.

II miejsce
Natalia Lizak, 18, Jelenia Góra, „Geschmack”
Oryginał: autor nieznany , „Smak”

To rzetelne, przemyślane tłumaczenie z zachowaniem specyficznego rytmu, płynności oryginału i trafnie dobranym słownictwem.

III miejsce
Nie przyznano

Wyróżnienie
Justyna Nowak, 18, Kraków, „Meine Seele”
Oryginał: Maryla Wolska, „Dusza moja”

Przyznając to wyróżnienie, jury doceniło bardzo dobre przetłumaczenie dwóch zwrotek. Choć trzecia zwrotka odbiegała od poziomu dwóch pierwszych, zachęcamy do dalszych prób. Masz talent do tłumaczenia poezji!

Kategoria IIIa:
autorskie tłumaczenie ulubionego wiersza niemieckiego na język polski, do lat 14

I miejsce
Aleksandra Oleszek, 14|5, Lublin, „Deszczowa piosenka“
Oryginał: Mascha Kaléko, „Herbstliches Lied“

Znakomite tłumaczenie na profesjonalnym poziomie! Doskonale zachowany nastrój oryginału, piękne, niebanalne rymy. Aleksandro, podjęłaś próbę oddania na język polski trudnego do tłumaczenia wiersza i wyszłaś z tej próby zwycięsko! Prosimy, tłumacz dalej!

II miejsce
Adrian Kaszowski, 14|5, Węgrzce Wielkie, „Dlaczego cytryny są kwaśne”
Oryginał: Heinz Erhardt, „Warum die Zitronen sauer wurden“

Bardzo dobrze przekazany humorystyczny nastrój utworu, interesujące rozwiązania interpretacyjne tekstu wiersza, dzięki którym tłumaczenie, zachowując zgodność z oryginałem, podkreśla jednocześnie indywidualność warsztatu tłumacza.

III miejsce
Filip Reginek, 12, Dobrzeń Wielki, „Kwiecień, kwiecień”
Oryginał: Walter Mahringer, „April! April!“

Zgrabnie uchwycona specyficzna rytmika wiersza – wyliczanki, dobre rymy i dobór słów współgrających z brzmieniem słów oryginału.

Kategoria IIIb:
autorskie tłumaczenie ulubionego wiersza niemieckiego na język polski, do lat 19

I miejsce ex aequo
Małgorzata Jaworska, 15, Węgrzce Wielkie, „Lorelei”
Oryginał: Heinrich Heine, „Die Lorelei“

I miejsce ex aequo
Helena Klocek, 15, Lublin, „Aluzja”
Oryginał: Wilhelm Willms, „Andeutung“

Dlaczego ex aequo? Oba tłumaczenia doskonałe, choć nieporównywalne. Małgorzata pokusiła się przetłumaczyć wiersz Heinego, a to wymaga nie lada odwagi, bo tłumaczeń wiele. Z powodzeniem przekazała artyzm utworu, pięknie wprowadziła w lirykę romantycznego wiersza, w sposób przemyślany dobierając słownictwo, stosując odpowiedni szyk wyrazów, dobre rymy. To wiarygodny, rzetelny warsztat artystyczny tlumacza. Brawo!
Helena natomiast wybrała piękny, głęboki wiersz Willmsa. Wspaniale przedstawiła nastrój wiersza, każde słowo, każdy rym są dojrzałe, czytelne, klarowne; zachowała melodię oryginału mimo, a może właśnie dlatego, że zastosowała ośmiowersowe strofy. Potrafiła wyrazić w tłumaczeniu ukryty sens wiersza. Dziękujemy!

II miejsce
Arkadiusz Gromek, 16, Lublin, „Rzeczowy romans”
Oryginał: Erich Kästner, „Sachliche Romanze“

Dobrą rytmiką, rymami, nieprzypadkowym doborem słów tłumaczący oddaje melodię wiersza, wprowadza w jego atmosferę, zachowuje zawarte w nim odczucia, przekazuje jego sens. To bardzo przekonujące tłumaczenie!

III miejsce
Jolanta Wójtowicz, 16, Lublin, „Księżycowy Pan”
Oryginał: Mascha Kaléko, „Der Mann im Mond“

Dobre tłumaczenie z zachowanymi rymami i rytmem. Bezbłędne oddanie obrazów oryginału, aż chce się śnić sny „… złotem przeplecione”. Jolu, tłumacz dalej!

Wyróżnienie
Jakub Konieczny, 16, Lublin, „Take it easy!“
Oryginał: Mascha Kaléko, „Take it easy!“

To był ryzykowny wybór! Udało ci się Jakubie przetłumaczyć nieprzetłumaczalne, co świadczy o tym, że chętnie podejmujesz wyzwania i masz wyczucie językowe. Czekamy na następne tłumaczenia z twoją interpretacją!

Wszystkim laureatom serdecznie gratulujemy!

Jury konkursu

V Międzynarodowy Konkurs Literacki „Młodzież pisze wiersze” realizowany jest przy finansowym wsparciu Pełnomocniczki Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów,
Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie oraz Senatu RP i prywatnych sponsorów.

Konkurs realizowany w ramach projektu „Pod znakiem białego Orła. Dofinansowanie wydarzeń uzupełniających edukację polską i o Polsce w Niemczech”, współfinansowanego przez Senat Rzeczpospolitej Polskiej w ramach sprawowania  opieki nad Polonią i Polakami za granicą w 2017 r. za pośrednictwem Fundacji Wolność i Demokracja.